نقد بررسی مستند در جستجوی فریده

[ad id='39844']

[quote]با بررسی مستند در جستجو فریده ساخته مشترک آزاده موسوی و کوروش عطایی خدمت شما عزیزان هستیم با سیمرغ پلاس همراه باشید[/quote]

فیلم مستند «درجستجوی فریده» ساخته مشترک آزاده موسوی و کوروش عطایی، شرح حال زنی ایرانی‌تبار است که ۴۰ سال پیش در دوران نوزادی در حرم امام رضا(ع) در مشهد رها می‌شود و پس از مدتی در شیرخوارگاه آمنه تهران، خانواده‌ای هلندی وی را به فرزندخواندگی پذیرفته و با خود از ایران خارج می‌کنند. در آستانه ۴۰ سالگی، این زن میانسال که از زمان شیرخوارگاه، فریده نامیده شده، درصدد بازگشت به سرزمین مادری و جست و جوی خانواده واقعی خودش برمی‌آید.

نکته قابل توجه این بازگشت و تقلا آن است که بین فریده و پدر و مادر و برادر هلندی او، ساختار و ارتباطات عاطفی یک خانواده طبیعی واقعی وجود دارد و تلاش فریده بیش از آنکه ناشی از خلأ یا کمبود عاطفی باشد، نشأت گرفته از میل به دانستن حقیقت و یافتن ریشه واقعی او است. تمسک فریده به فضای مجازی و انتشار سرگذشت وی در روزنامه خراسان، ارتباط وی را با سه خانواده خراسانی که تقریبا در همان مقطع زمانی، نوزادانی را در حرم امام رضا(ع) رها کرده بودند، برقرار می‌سازد و وی برای آشنایی با این خانواده‌ها و انجام آزمایش‌های ژنتیک به منظور کشف خانواده واقعی راهی ایران می‌شود.

سرزمینی که اگر چه زادگاه او است، اما برای وی کاملا ناشناخته و در تمامی سال های گذشته، حتی تا حدی خوف‌انگیز بوده است. تصوری که او از سرزمین مادری داشته، با آنچه که در واقعیت می‌بیند گویا چندان هم منطبق نیست. از همین رو، عاشق خندیدن بودن ایرانیان برایش جالب توجه می‌شود‌ اگر چه به همان میزان درگیر چالش نگه‌داشتن شال روی سرش در مکان‌های عمومی است و البته با تناقضات روزمره ناشی از تفاوت سبک زندگی ایرانیان در فضاهای عمومی و خصوصی هم از همان بدو ورود به کشور درگیر است.

سه خانواده با خاستگاه‌هایی سنتی و مذهبی از دیار خراسان، در ایستگاه راه‌آهن مشهد به استقبال او می‌آیند و چون واکنش‌شان بر مبنای غریزه و عاطفه انسانی و نه ملاحظات ایدئولوژیک است، همه اعضای این خانواده‌ها، به نوبت و بدون در نظر گرفتن تفاوت جنسیت، فریده را در آغوش می‌کشند تا یک سکانس کاملا انسانی پیش روی مخاطب به تصویر درآید.

صرف‌نظر از آنکه پایان ماجرای فریده در فیلم چگونه است و تلاش او برای یافتن خانواده‌ ژنی‌اش، چه سرانجامی پیدا می‌کند، هسته اصلی فیلم «در جستجوی فریده» به تصویر کشیدن تقلای طبیعی هر انسانی برای یافتن ریشه‌هایش است. این عنصر کلیدی، فیلم را تبدیل به روی دیگر سکه فیلم «والدراما» ساخته عباس امینی می‌کند. اگر «والدراما» فیلمی داستانی مبتنی بر مستندات در رابطه با تلاش یک نوجوان برای ساختن هویت و دریافت شناسنامه بود،«در جستجوی فریده» فیلمی مستند از داستان واقعی یک زن برای یافتن منشأ هویت و شناسنامه واقعی است.

گویا فریده می‌تواند نوعی امتداد والدرامای گریخته از شهر و دیار باشد که شناسنامه در دست به دنبال پدر و مادر واقعی خود به سرزمین مادری بازگشته است. تفاوت در آن‌جاست که فریده با آنچه در ۴۰ سال گذشته به نام هویت برای وی ساخته شده است، مشکلی ندارد اما می‌خواهد حقیقت را هم بداند. فریده و خانواده‌هایی که به استقبال وی آمده‌اند، به تعبیر خود فریده در فیلم «همه یک گمشده‌ مشترک دارند»

از این رو خانواده‌ای موهای فرفری فریده را دلیل انتساب وی به خودشان می‌داند و پیرزنی نگاهی به مچ دست فریده می‌اندازد و می‌گوید که روی دستش نشانی گذاشته بود و این همان نشانی‌ است. یکی فریده را همان اقدس گم‌شده می‌داند و دیگری نام دیگری برای وی به ذهن دارد .اگر جای سه پایه دوربین عوض شود و سه خانواده و سرگذشت آن‌ها از درون‌شان دیده شود نیز خالی از لطف نیست.

سه خانواده که تقریبا در یک مقطع زمانی یک عضو نوزاد را از خود جدا و وی را رها کرده‌اند و حالا بعد از ۴۰ سال تشنه یافتن و بازگرداندن اوهستند. به قول فریده:«تصمیمی که ۴۰ سال پیش گرفته شده است». یکی مادر نوزاد را زنی بدکاره و بی‌مسئولیت می‌داند که فرزند را رها کرده است و دیگری درگذشت مادر در زمان زایمان و ناتوانی پدر در اداره امور نوزاد شیرخوار را علت جدایی می‌داند و سومی بی‌مسئولیتی پدر معتاد را دلیل این جدایی ۴۰ ساله می‌خواند اما ریشه و دلیل هر چه بوده است، نتیجه آن همان گمشده مشترک سه خانواده است:نوزاد دیروز که امروز تصویرش و رنگ و بویش را در سیما و وجود فریده می‌جویند.

[ad id='39844']

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *