میزان اثر بخشی واکسن سینوفارم چینی

از آن جایی که اکثر کسانی که در ایران واکسن دریافت کرده‌اند، گزینه‌ای غیر از سینوفارم نداشته‌اند اطلاع‌رسانی درباره میزان اثربخشی این واکسن اهمیتی دوچندان دارد، دو رشته‌توئیت را اینجا آورده‌ایم، اما قبلش این را هم بدانیم که در هر صورت هر نوع واکسنی تقریبا مرگ بر اثر کرونا را منتفی می‌کند و شدت بیماری را در صورت ابتلا به میزان زیادی کاهش می‌دهد، حتی سینوفارم.

اما نکاتی در مورد قوت و ضعف این مقاله، اول اینکه نتایج کارآزمایی فاز ۳ سینوفارم مربوط به سنین پایین‌تر از ۶۰ سال بود و عمده افراد مردان بودند و توزیع جنسی افراد مورد مطالعه مناسب نبوده است، اما در این مقاله بیشتر افراد بین ۶۰ تا ۸۰ سال هستند و تعداد شرکت کننده مرد و زن تفاوت چندانی ندارد. مطالعه واکسن در سنین بالا برای سنجش کارایی واکسن بسیار مهم هست که تولیدکنندگان سینوفارم به آن توجهی نداشته اند.

در یکی‌دو روز گذشته دو تا مطالعه راجع به سینوفارم آمدند: یکی از سری‌لانکا و یکی از مجارستان. هر دوی این مطالعات پیش‌مقاله هستند و داوری نشدند. معنی این حرف این است که ممکن است بعضی نتایجشان تا موقع قبول شدن و چاپ عوض بشوند، ولی این اتفاق معمولا برای نتایج اصلی نمی‌افتد.

چیزی که هر دو میگویند این است که در تعدادی از افراد ۶۰ سال به بالا آنتی‌بادی بعد از واکسن سینوفارم ایجاد نمی‌شود. این خبریه که قبلا از کشور‌های عربی هم شنیده بودیم و حالا دو مطالعه نشان می‌دهند. مطالعه‌ی سریلانکا از چند تست مختلف استفاده کرده، ولی تست مجارستان دقیق‌تر است.

مطالعه‌ی مجارستان میگوید ۹۰٪ افراد زیر ۵۰ سال، ولی ۷۵٪ ۶۰ سال و فقط ۵۰٪ بالای ۸۰ سال آنتی‌بادی خنثی‌کننده تولید کردند. بعد تیتر را با نمونه‌ی کوچکی از فایزر مقایسه کرده و می‌گوید تیتر ناشی از سینوفارم به مراتب پایین‌تر است.

مطالعه‌ی سریلانکا مثبت‌تر است. چرا که با نمونه‌ی افرادی که از بیماری کرونا بهبود پیدا کردند مقایسه می‌کند و می‌گوید اگر آنتی‌بادی تشکیل شده باشد بعد از سینوفارم، تیتر در یک حده با بهبود از بیماری و ربطی به سن ندارد؛ و بعد می‌گوید احتمالا به دلتا جواب می‌دهد.

هر دوی مطالعه‌ها نیاز به داوری دارند. تست‌ها متفاوت است و اگر بخوانید می‌بینید اشکالاتی هم دارند که احتمالا ازشان سوال می‌شود قبل از چاپ. ولی بخشی که اهمیت داره و از قبل خبرش بود این است که تعداد نسبتا زیادی از افراد بالای ۶۰ سال اصولا ایمنی نخواهند داشت، یعنی صفر.

از هر ۴-۵ نفر بالای ۶۰ سال، احتمالا حداقل یکی هیچ ایمنی‌ای ندارد. من ماه‌ها قبل نوشتم که سیاست ایران که استرازنکا رو برای جوانان و سینوفارم رو برای افراد مسن استفاده می‌کند اشتباه است و WHO هم نوشته بود اگر بالای ۶۰ سال استفاده می‌شود باید به دقت رصد شود؛ و این رصد سایر کشورهاست.

چی کار باید کرد؟ اگر انتخاب بهتر یعنی استرازنکا بود که تکلیف مشخص است. اگر نبود به نظر من همچنان منطقی است در سطح تصمیم فردی سینوفارم را بزنید، ولی با این فکر که ممکن است هیچ ایمنی‌ای ندهد. تست آنتی‌بادی معمولی برای کسب اطمینان کافی نیست.

در مقیاس کلان، قطعا باید فکری برای این مسئله بشود. شاید بوستر سوم و یا دز دوم یا سومی از پلتفورم دیگه وضع را بهتر کند، باید دید. دقت به این مسئله بشود که شعار تبلیغاتی برای برکت اوایل این بود که شبیه سینوفارم است و اگر باشد هم به نظر خوب نمیاد با این اوصاف.

حرف آخر اینکه من نظر شخصیم را از این دو مطالعه نوشتم و متخصص ایمنولوژی نیستم. از دیروز خبرهایی آمده که مطالعه‌ی سریلانکا را جشن گرفتند و حالا مطالعه‌ی مجارستان آمده است. خواستم بگویم جریانشان چیست.