کمتر از یک سال از پایان سریال «کاترین کبیر» ساخته HBO، که در آن به دوران اواخر زندگی کاترین امپراتریس روسیه پرداخته شده، گذشته و دوباره سریالی با موضوع زندگی این ملکه جنجالی روسیه سر و صدا و غوغا به پا کرده است. مجموعه کبیر برخلاف سریال کاترین کبیر به دوران جوانی و سالهای اول سلطنت این ملکه مشهور روسیه در سده هجدهم میپردازد. سریال کبیر یک مجموعه جدید کمدی ساخت شبکه هولو است که ال فانینگ و نیکلاس هولت در آن ایفای نقش میکنند. زندگی ملکه کاترین کبیر امپراتریس روسیه در قرن هجدهم در این سریال به صورت روایتی طنزآمیز و داستانی به تصویر کشیده شده است. خالق سریال کبیر تونی مک نامارا است که پیشتر به خاطر نگارش فیلمنامه فیلم «سوگلی» نامزد دریافت جایزه اسکار نیز شده بود. در سریال کبیر به زندگی داستان کاترین کبیر در سالهای اول سلطنت و برکنار کردن پتر سوم (با نقشآفرینی نیکلاس هولت) همسرش که شخصیتی مردمی نداشت، پرداخته شده است. درحالیکه به نظر میرسد سریال کبیر با استناد به وقایع دقیق تاریخی ساخته شده، اما در واقع این سریال بیشتر یک کمدی سیاه است تا یک سریال دقیق زندگینامهای. این سریال با اقتباس از نمایشنامهای که تونی مک نامارا آن را در سال ۲۰۰۸ درباره زندگی کاترین بزرگ نوشته بود، ساخته شده است. نمایش کبیر برای نخستین بار در سالن کمپانی تئاتر سیدنی به نمایش در آمده بود. مک نامارا در اینباره میگوید: کبیر در واقع قرار بود نمایشنامه و فیلمنامه باشد. من همواره بر این باور بودم که نمایشنامه کبیر میتواند مبنای ساخت یک فیلم بزرگ درباره زندگی کاترین بزرگ باشد. با این حال میخواستم آن را به عنوان داستانی طولانی روایت کنم. سریال کبیر در ابتدا قرار بود در ۶ فصل ساخته شود. سازندگان این سریال قصد داشتند چهرههای مهم زندگی کاترین را در فصلهای بعدی سریال معرفی کنند و تا حد امکان به داستانهای آنها نیز در قالب این سریال بپردازند. اما بر اثر شیوع ویروس کرونا زمان ساخت فصل بعدی سریال کبیر نامشخص است. این سریال برخلاف تصور در روسیه فیلمبرداری نشده و اصلیترین لوکیشنهای فیلمبرداری این سریال در شهرهای یورک، لیسسترشر، لینکلن شر و کنت در بریتانیا واقع شدهاند. بخشهایی از این سریال هم در شهر کاسرتای ایتالیا که کاخ بزرگی در آن به همراه باغهایی زیبا قرار دارد، فیلمبرداری شده است. در بیشتر منابع خبری این سریال با فیلم سوگلی که نگارش فیلمنامه آن را نیز تونی مک نامارا عهدهدار بوده مقایسه شده و در بسیاری از منابع فیلم سوگلی خوشساختتر از سریال کبیر ارزیابی شده است. فیلم سوگلی به اتفاقات دربار انگلیس در دوره زمامداری ملکه «آن» در سالهای ابتدایی قرن هجدهم میپردازد.
سریال کبیر کمدی هجوآمیزی است درباره ظهور و بروز شخصیتی به نام کاترین کبیر در تاریخ روسیه. این سریال داستان زندگی کاترین است از زمانی که یک دختر اشرافی آلمانی بیرون از دایره خانواده سلطنتی روسیه بوده تا تبدیل شدنش به ملکه روسیه. طولانیترین دوره سلطنت در میان زنان در تاریخ روسیه نیز به کاترین کبیر تعلق دارد. این سریال در واقع داستان کاترین را در قالب یک روایت داستانی به تصویر کشیده است. روایتی بامزه و سرگرمکننده و از نظر تاریخی نه چندان دقیق و مستند. کاترین سریال کبیر دختری است جوان و ایدئالیست و رمانتیک، که برای ازدواج با امپراتور پتر سوم وارد روسیه میشود. او که امیدوار است رویاهای عاشقانهاش با این ازدواج تعبیر شود، با شناخت همسرش و دیدن واقعیات جامعه روسیه خیلی زود ناامید میشود. در سریال اینطور نشان داده میشود که کاترین در ابتدای ورود به روسیه تلاش میکند ایده برابری که در عصر روشنگری بسیار به آن دامن زده میشد را در روسیه پیاده کند. او حتی تلاش داشته که برای زنان نیز حقوقی برابر اعطا شود و به آنان نیز خواندن و نوشتن یاد داده شود. اما او خود را در کنار همسری بیرحم مییابد که گاه و بیگاه مردم خود را با گلولههای تفنگ بر سر جای خود مینشاند. در سریال برخلاف واقعیت تاریخی دوران زمامداری پتر سوم بیش از ۶ماه به طول میانجامد. کاترین اما بهزودی در مییابد که وارد دنیایی خطرناک، پر از شخصیتهای فاسد و عقبمانده شده (دربار روسیه) و باید راهی برای برونرفت از وضعیت کشوری که به طور مشترک با همسرش حکمرانی آن را در دست گرفته، پیدا کند. مطابق با آنچه در سریال روایت میشود تنها کاری که او باید بکند این است که همسرش را بکشد، کلیسا را سرکوب، در کار ارتش مداخله و دادگاهها را احیا کند. در سریال کبیر روایت خیلی مدرنی از گذشتهای تاریخی ارائه شده، گذشتهای که نقشهای متعدد کاترین در مقام یک عاشق، یک آموزگار، یک حکمران، دوست و مبارز را در بر میگیرد. مک نامارا که پیشتر نیز نمایشنامه کبیر را نگاشته بود (نمایشنامهای که در سال۲۰۰۸ برای نخستین بار روی صحنه رفته بود) درباره موانعی که سر راه کاترین در زمان رسیدن به روسیه قرار میگیرد، میگوید: پرسشی که در ذهن معاصران ما درباره وضعیت کاترین پس از دیدن این سریال امکان دارد شکل بگیرد، چیست؟ شاید برای یک فرد معاصر این موضوع آنقدر اهمیت نداشته باشد که کاترین در حال رسیدن به تاج و تخت یک امپراتوری بود، بلکه شاید موضوعی که در اذهان معاصر بیشتر اهمیت داشته باشد این است که برای یک دختر بیستساله تحمل یک ازدواج نامناسب چقدر دشوار است، بهخصوص اگر نتواند طلاق بگیرد؟ از اینرو شاید اقدامات بعدی کاترین برای همعصران ما توجیهپذیرتر باشد.
اگر چه برخی منتقدان سریال کبیر را سریالی طنزآمیز ارزیابی کردهاند که موضوعات پوچی در آن مطرح میشود و معتقدند که ۱۰ قسمت برای سریالی که موضوعات بیاهمیت در آن مطرح شده زیاد است، از ۵۷ منتقدی که در سایت روتن تومیتوز درباره سریال کبیر نظر دادهاند، ۸۴ درصدشان به این سریال نظر مثبت داشتهاند. منتقدان مراجعهکننده به سایت روتن تومیتوز در مجموع درباره این سریال نظر مثبتی داشتهاند و به این مسئله اشاره کردهاند که اگر چه سریال کبیر همتراز با نام بزرگ خود نیست،اما بازیهای خوب ال فانینگ و نیکلاس هولت و جنبههای طنزآمیز سریال باعث شده از دیدن آن لذت بیریم. البته آرای مثبت سایت روتن تومیتوز مانع از آن نیست که بسیاری از منتقدان از این سریال از نظر وفاداری به واقعیتهای تاریخی انتقاد نکنند. برخی معتقدند که تاریخ برای پیشبرد روایت داستانی جذاب در سریال کبیر تحریف شده است. با این حال سریال کبیر در متاکریتیک نیز با استناد بهنظر ۲۵منتقد ۷۷ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز کسب کرده که در مجموع امتیاز مثبتی محسوب میشود. اغلب نقدهای این سریال در سایت متاکریتیک نیز مثبت بوده است.