شرکت های بازاریابی شبکه ای یا شرکت های هرمی
تابناک : بسیاری از ما ماجرای گلدکوئیست را به خوبی خاطر داریم . جریانی که طی آن جوانان بسیاری با سودای کسب درآمدهای کلان برای اولین بار با مفهوم شرکت های هرمی آشنا شدند . شرکت هایی که با ترسیم رویای یک شبه پولدار شدن توانستند سرمایه های خرد و کلان بسیاری از خانواده ها را جذب کنند و در این میان تعداد بسیاری متضرر باقی ماند و تعداد اندکی سرشاحه هایی که توانستند از این نمد برای خود کلاهی بدوزند .
ماجرای شرکت های هرمی اما به اینجا ختم نشد . بعد از ماجرای گلدکوئیست این شرکت ها با ترفندهای گوناگون از فروش قبیل دستبندهای مغناطیسی و… باز هم قربانی گرفتند .
در این چند سال مدل جدیدی از این فعالیت ها به گونه ی وسیعی شکل گرفته است که متاسفانه روز به روز بر شمار قربانیان آن افزوده می شود . این مسئله در سایه عدم برخورد جدی مسئولین کماکان ادامه دارد . بازاریابی شبکه ای ، مفهومی که هرچند به صورت قانونی و رایج در تمامی دنیا وجود دارد اما در کشور ما شرکت های هرمی آن را دستاویزی برای قانونی نشان دادن کار خود کرده اند .
در اکثر این شرکت ها روال کار کاملا مشابه شرکت های هرمی قبلی می باشد . در ابتدا افراد اصطلاحا پرزنت می شوند و کارشناسانی با فن بیان بسیار قوی و برانگیختن قوه تخیل شرکت کنندگان ، آینده ای واهی را برای آنها به تصویر می کشند . در بسیاری از این همایش ها که در مکان های مجلل و با نمایش خودروهای خارجی برگزار می شود تلاش می شود تا مدل متداول شغل در نظر شرکت کنندگان بیهوده به نظر اید . از افراد خواسته می شود تا متفاوت بیندیشند و از خیال پردازی هراسی به خود راه ندهند . قدم بعدی فروش اجناس به شرکت کنندگان است . اکثر اجناس آرایشی و بهداشتی و خوراکی و با کیفیتی نازل بوده و برخی قاچاق می باشند . نکته جالب در این میان آنست که برخی از این اجناس را می توان با بهایی پایین تر از مغازه ها خریداری نمود . موضوعی که کاملا با فلسفه بازاریابی شبکه ای که در واقع رساندن کالای ارزان تر با حذف واسطه های موجود می باشد منافات دارد .
در این میان بسیاری از شرکت کنندگان که با جلسات پرزنت کاملا از نظر ذهنی آماده شده اند اقدام با خریدهای بالا می کنند . در این مرحله شرکت اولین سود خود را کسب می کند . در واقع اگر کار در همین مرحله اول باقی می ماند هیچ مشکل شرعی یا قانونی وجود نداشت منتهی اساس کار این شرکت ها بر اساس تشکیل هرم و زنجیره و کسب درآمد اصلی از این طریق می باشد. از اینجا به بعد افراد می بایست با سودی بسیار پایین با روابط دوستانه و فامیلی تلاش کنند تا بتوانند اجناس خود را بفروشند . بسیاری از افراد پس از مدتی در می یابند که این کار بسیار مشکل تر از آن چه تصور کرده اند می باشد و در پایان سود چندانی نیز برایشان باقی نخواهد ماند .
اینجاست که دومین دام توسط شرکت ها پهن میشود که ترغیب افراد به سرشاخه شدن است .. اینجاست که افراد در میابند در صورتی که بتوانند افراد جدیدی را به عنوان زیرشاخه خود معرفی کنند قادر به کسب درآمد و اصطلاحا گرفتن پورسانت زیرشاخه خود می شوند . کارشناسان شرکت نیز با ترسیم هرم و محاسبه درآمدهای نجومی افراد را به تشکیل زیرشاخه ترغیب می کنند و این چرخه همین طور ادامه می یابد . مشکل اصلی شرکت های هرمی همینجاست زیرا به عقیده اکثر مراجع تقلید کسب درآمد از زیرشاخه حرام است . در این بین بسیاری از افرادی که قادر به فروش کالا و جذب زیرشاخه نمی شوند دچار سرخوردگی میشوند و اجناس خریداری شده را به مصرف شخصی می رسانند و برخلاف شرکت های قبلی امکان شکایت و پیگیری بسیار کمتر شده است . همانند شرکت های هرمی قبلی سرشاخه های اصلی سودبالایی می برند و عده زیادی از زیرشاخه ها و سرشاخه های خرد متضرر می شوند .
مشاهده نگارنده از وبسایت های این شرکت ها و گروه ها و کانال های تلگرامی نشان می دهد که اساس کار بسیاری از این شرکت ها مشابه هم و همان مدل هرمی است و فقط با بازی با الفاظ و تعریف پلن های مختلف سعی در نشان دادن متفاوت بودن کرده اند . در گروه های تلگرامی این شرکت ها متن های انگیزشی و جملات بزرگان و آمارهای من درآوردی فراوانی به چشم می خورد که به سادگی میتواند کسانی که با سابقه این شرکت ها اشنا نیستند را به دام بیندازد .
مسلما برخورد با این شرکت ها بسیار مشکل تر از مواردی چون گلدکوئیست و… می باشد زیرا این شرکت ها در پوشش بازاریابی شبکه ای و فروش کالا و با ظاهری کاملا قانونی در حال فعالیت هستند و بسیاری از افراد علیرغم مذهبی بودن و التزام به رعایت قوانین در این شرکت ها فعال می باشند .
امید است مسئولین کشور برخورد جدی با این شرکت ها انجام دهند زیرا با توجه به سیستم فعالیت این شرکت ها بعید است با شکایت های چندانی در این زمینه مواجه شویم .
